Dagelijks meerdere malen prikken, meten, spuiten. Dat is van levensbelang voor ruim 100.000 mensen in ons land met diabetes type 1: een auto-immuunziekte waarbij de alvleesklier geen insuline meer aanmaakt. Mogelijk biedt een kunstmatige alvleesklier dé oplossing. Deze is al ontwikkeld en zelfs al kleinschalig succesvol getest. In april 2022 gaat een grootschalig onderzoek van start in een aantal Nederlandse ziekenhuizen.
Het Zorginstituut Nederland en ZonMw stellen samen bijna 10 miljoen euro beschikbaar voor de landelijke wetenschappelijke studie naar de effectiviteit en kosteneffectiviteit van de kunstalvleesklier, gecoördineerd vanuit het UMC Utrecht. Hieraan zullen 240 volwassen patiënten met type 1 diabetes meedoen die hun behandeldoel(en) niet halen. Dit betekent dat hun bloedglucose minder dan 70% van de tijd binnen het doelbereik van 3.9 en 10 mmol/l zit, of meer dan 4% van de tijd onder 3.9 mmol/l.
De studie moet antwoord geven op de vraag of de kunstalvleesklier effectievere zorg biedt dan de standaard diabeteshulpmiddelen. De aanname is dit het geval is, waardoor er minder kans is op lange termijn complicaties en de behandeling kosteneffectief is. Maar ja: dat moet dus wel worden aangetoond. Op basis van de resultaten van het onderzoek neemt het Zorginstituut een standpunt in of de kunstalvleesklier in het basispakket thuishoort.
Volautomatische regulering bloedglucose
De bihormonale kunstmatige alvleesklier is een apparaat dat volledig automatisch de bloedglucose in patiënten met type 1 diabetes reguleert, door insuline of glucagon toe te dienen. Ruim vijftien jaar heeft uitvinder Robin Koops (en zelf diabetespatiënt) met zijn bedrijf Inreda gewerkt aan deze unieke kunstalvleesklier. De kunstalvleesklier is zo groot als twee smartphones op elkaar. Deze koppelt een pomp aan een glucosemeter, die continu de suikerwaarde meet. De meter stuurt de pomp volautomatisch aan om steeds de juiste hoeveelheid hormonen, insuline en glucagon af te geven. Doordat de waardes zo veel stabieler blijven, nemen complicaties sterk af.
Succesvolle pilot
De kunstalvleesklier van Inreda heeft inmiddels een CE-markering: een prestatie van formaat. Met dit officiële keurmerk mag Robin Koops de kunstalvleesklier op de markt brengen, en de eerste stap is eind 2020 gezet. Vorig jaar werd deze ‘Inreda AP’ voor het eerst gebruikt bij patiënten uit Oost Nederland in een proef van zorgverzekeraar Menzis. De werking van de kunstalvleesklier was daarbij zo veelbelovend, dat er een vervolg komt op de pilot met een grootschalig landelijke onderzoek.
Hoopgevend
“De kunstalvleesklier kan een uitkomst zijn voor mensen met diabetes type 1 bij wie het niet lukt de bloedglucosewaarden goed in te regelen. De eerste proeven zijn hoopgevend”, stelt Harold de Valk, internist-endocrinoloog in het UMC Utrecht en eindverantwoordelijk voor het onderzoek. “Sommigen die het apparaat mochten gebruiken, wilden ’m na afloop eigenlijk niet meer teruggeven. Met de kunstalvleesklier heb je nog steeds diabetes, maar eigenlijk niet meer.”
In 2025 in basispakket?
Belangengroepen voor mensen met diabetes hebben reeds aangegeven dat de Inreda AP in het basispakket zou moeten. Echterd: daarvoor is dus eerst wetenschappelijk onderzoek nodig en de uitkomst laat nog wel enkele jaren op zich wachten. Vergoeding komt op z’n vroegst rond in het najaar 2024, als het allemaal meezit…
