Als apotheken de point-of-care-test voor het meten van de nierwaarden inzetten bij 65-plussers leidt dat tot verlaging van de zorgkosten. Het betreft een jaarlijkse kostenbesparing van € 86,- per patiënt, vanwege minder antibioticagebruik en minder antibiotica-gerelateerde ziekenhuisopnames.
Dat is de uitkomst van een Nederlandse studie, dat recent is gepubliceerd onder de titel: Budget Impact Analysis of a Renal Point-of-Care Test in Dutch Community Pharmacies to Prevent Antibiotic-Related Hospitalizations.
Bij het ouder worden neemt de nierfunctie geleidelijk af. Dat is een belangrijk aandachtspunt bij het voorschrijven van medicatie, want sommige geneesmiddelen kunnen bij een verminderde nierfunctie leiden tot ernstige bijwerkingen. Artsen moeten een afwijkende uitslag van een nierfunctietest melden aan de apotheker van de patiënt, maar lang niet altijd is de nierfunctie bekend.
Dosis aangepast aan nierfunctie
‘Als openbare apotheken gebruikmaken van de POCT-mogelijkheid om de kreatinine te meten bij ouderen, kan de dosis van het geneesmiddel worden aangepast op nierfunctie van de patiënt’, stelt Maarten Postma, hoogleraar Global Health Economics, Universitair Medisch Centrum Groningen en Rijksuniversiteit Groningen. ‘Dat kan bijwerkingen voorkomen die ontstaan doordat de dosis van de voorschreven medicatie niet geschikt is voor de individuele patiënt, vanwege diens afwijkende nierwaarden. Dat leidt tot goede kwaliteit zorg en tegelijk waarschijnlijk ook tot lagere zorgkosten.’
Vanuit dat idee is deze studie opgezet. ‘Met als specifiek doel om de kosteneffectiviteit te bepalen: wat levert het op als het aantal antibiotica-gerelateerde ziekenhuisopnames verminderen, dankzij de inzet van de point-of-care-test (POCT) kreatinine?’, licht Postma toe. ‘Er is een beslismodel opgesteld voor het voorschrijven van antibiotica in openbare apotheken bij patiënten van 65 jaar en ouder. Door gebruik te maken van deze POCT in de apotheek is van veel meer patiënten de nierfunctiewaarde bekend en kan de dosis, indien nodig, worden aangepast. Dit kan ziekenhuisopnames voorkomen.’
Goedkoper en passender zorg
In dit onderzoek zijn de patiëntengegevens onderzocht van 351 openbare apotheken. Postma: ‘Bij het vaststellen van de uitkomsten zijn uiteraard de directe kosten van de nierfunctiescreening meegenomen. Tevens is gekeken naar de kosten van de antibioticabehandelingen en de medische zorg als gevolg van antibiotica-gerelateerde ziekenhuisopnames. Daaruit blijkt dat het beoordelen van de nierfunctie in openbare apotheken door middel van de POCT-kreatinine inderdaad kostenbesparend is. ‘Terwijl het tegelijk leidt tot veilige, passende zorg voor de patiënt’, voegt Postma eraan toe.
Vergoeding sneltest
Misschien dat deze uitkomst zorgverzekeraars kan overhalen om de POCT-nierfunctie in de openbare apotheek te vergoeden. Na de pilot van de inzet van POCT kreatinine van de Service Apotheek hebben de zorgverzekeraars de vergoeding gestopt, hoewel ook tijdens deze pilot de meerwaarde van deze point-of-care-test is aangetoond.
