Waar voorheen vaak een endoscopie van de darm nodig was om vast te stellen of er sprake is van een darmontsteking volstaat nu een eenvoudige test. Daarbij wordt gekeken naar calprotectine, een eiwit dat voorkomt in ontstekingscellen. Uit onderzoek is gebleken dat bepaling van calprotectine in de ontlasting een zeer betrouwbare test is om vast te stellen of er een ontsteking in de darm is.
Bij ontstekingen in de darm komt calprotectine vrij in de darm. Daar vermengt het zich met de feces. Uit onderzoek is gebleken dat het gehalte aan calprotectine in de ontlasting een goede maat is voor de ernst van de ontsteking in de darm.
Thuistestkit
Er zijn inmiddels calprotectine thuistesten beschikbaar. Zo’n thuistestkit bevat een testbuis en testcassette. De patiënt draait het staafje aan de dop van de testbuis door de ontlasting. Dit staafje wordt daarna in de testbuis met vloeistof gedaan. Na een kwartier worden een paar druppels van de testvloeistof met ontlasting aangebracht op de testcassette. Vervolgens kan de test worden afgelezen met behulp van een app op de smartphone. Via de app kan het resultaat worden ingescand en doorgestuurd naar de behandelend arts. Deze kan zo op afstand de ontstekingsactiviteit van de patiënt volgen.
In een onderzoek zijn drie methodes om calprotectine op te sporen in een fecesstal met elkaar vergeleken: de twee thuistesten (CalproSmart en Certest Calprotectin) en de klassieke laboratoriumtest. Daaruit blijkt dat er een goede correlatie is tussen de thuismetingen en de klassieke metingen. De thuistest is dus een gebruiksvriendelijke tool die kan worden aangeboden aan patiënten met een chronische darmontsteking om de follow-up van hun ziekte te optimaliseren.
Beter zelfmanagement
Daarnaast heeft verpleegkundige Ilona Bronneberg gekeken of het gebruik van de CalproSmart thuistest bijdraagt aan het zelfmanagement van een IBD-patiënt. IBD, ofwel: Inflammatory Bowel Disease (IBD) is een groep van chronische darmontstekingen, waarvan de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa de twee bekendste zijn. Ilona concludeerde door middel van kwalitatief en kwantitatief onderzoek dat het gebruik van CalproSmart in combinatie met MijnIBDcoach als zeer waardevol wordt ervaren. Het draagt bij aan het zelfvertrouwen, kennis over de ziekte en ziekte-inzicht van de patiënt.
Gebruik door de huisarts
Dit betreft dus de inzet van zo’n thuistest vanuit de tweede lijn. In een project, ondersteund door de Maag Lever Darm Stichting is onderzocht of het ook een geschikt hulpmiddel is bij vage buikklachten in de huisartsenpraktijk. Uit de kwalitatieve evaluatie blijkt dat huisartsen de test zeer geschikt achten als beslissingsondersteunend instrument bij verwijzing. Het draagt bij aan betere diagnostiek. Daardoor zijn er minder verwijzingen naar de MDL-arts, de test houdt meer dan de helft van de (onnodige) verwijzingen tegen. Kortom: huisartsen zien de test als een waardevolle aanvulling op hun eigen diagnostiek en als indicator voor een eventuele verwijzing naar de tweede lijn.
En moet de test dan plaatsvinden in de huisartsenpraktijk of thuis? Ook daar is in de pilot naar gekeken. Zowel huisartsen als patiënten geven er de voorkeur aan dat de patiënt de thuistest bij darmproblemen zelf thuis uitvoert, dus niet door de assistente in de praktijk. Het is wel wenselijk dat de praktijk het testresultaat actief mee kan beoordelen.
