De Taskforce Serologie van de Landelijke Coördinatie Testcapaciteit raadt het gebruik af van POCT-testen voor coronadiagnostiek. De uitkomsten van deze sneltesten zijn onbetrouwbaar, blijkt uit validatiedata van Nederlandse laboratoria. Geen van de onderzochte sneltesten voldoet aan de eisen voor individuele patiëntendiagnostiek. Ook de WHO adviseert serologische POCT naar Covid-19 niet te gebruiken.
De Taskforce Serologie van de Landelijke Coördinatie Testcapaciteit is een samenwerking van RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, ziekenhuizen en laboratoria. Zij heeft de onderzoeksresultaten van onafhankelijke Medische Microbiologische laboratoria naar sneltesten voor diagnostiek van SARS-CoV-2 verzameld. Daarbij zijn de data van onderzoek door 14 verschillende onafhankelijke laboratoria naar 16 sneltesten beoordeeld.
Voorlopige conclusies
Op basis van de (beperkte) validatie, zijn de voorlopige conclusies, dat:
- De betrouwbaarheid van de verschillende POCT voor antilichaamdetectie enorm varieert.
- Er geen enkele POCT geschikt is bevonden voor diagnostiek en epidemiologische seroprevalentie studies t.b.v. populaties met milde klachten en/of asymptomatische infecties omdat de sensitiviteit van IgG bij allen <80% was na afname >10 dagen na de eerste ziektedag.
- POCT geen toegevoegde waarde lijkt te hebben voor gebruik in huisartsenpraktijken, waar patiënten met matige klachten worden gezien.
- Sommige POCT mogelijk wel geschikt zijn voor diagnostiek bij patiënten die een zeer ernstige infectie hebben doorgemaakt wanneer monstername plaatsvindt na minimaal 10 dagen na de eerste ziektedag.
- Voor de testen die mogelijk geschikt zijn bevonden onder 4) nog onderzocht moet worden of ze geschikt zijn voor ernstig zieke patiënten in een thuissituatie of verzorgingstehuis waarbij op andere gronden wordt besloten om de patiënt niet op te nemen in het ziekenhuis.
De uitkomsten van de onderzoeken zijn samengevat in een rapportage.
Wereldwijd168 sneltesten
Dat er grote behoefte is aan sneltesten, blijkt wel uit het grote aanbod van deze POCT-antilichaamtesten. Wereldwijd zijn er voor zover bekend maar liefst 168 sneltesten in omloop (zie https://www.finddx.org/). In dat licht gezien, valt het aantal in Nederland nog wel mee. In ons land zijn er namelijk ‘slechts’ 23 COVID-19 sneltesten bekend in verschillende fases van onderzoek en validatie. Deze POCT’s zouden volgens de aanbieder in 10-30 minuten bepalen of de persoon op dat moment besmet is met Covid-19. Of dat men een infectie met Covid-19 heeft gehad.
Alleen voor onderzoeksdoeleinden
In een technische richtlijn van 8 april 2020 stelt de WHO dat sneltesten niet bruikbaar zijn tenzij ze uitgebreid goedgekeurd zijn voor de juiste context (bepaalde groepen in combinatie met specifieke vraagstellingen). Daarom luidt het advies deze alleen te gebruiken voor onderzoeksdoeleinden en niet voor testen van mensen. De WHO waarschuwt dat gebruik van onbetrouwbare sneltesten het indammen en controle van de pandemie kan belemmeren.
Daarnaast heeft de ECDC European Centre for Disease Prevention and Control gewaarschuwd dat er sneltesten op de markt zijn met valse CE-markering, met valse documenten, niet complete technische validatie en niet onderbouwde prestatieclaims.
Testen? Neem contact op met een arts
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd adviseert nadrukkelijk aan mensen die getest willen worden, om contact op te nemen met een bedrijfsarts, huisarts of de GGD
Bronnen: RIVM, Rijksoverheid, IGJ en WHO
