Het bilirubingehalte stijgt vaak kort na de geboorte en leidt tot het zogeheten ‘geel zien’. Het meten van het bilirubinegehalte gebeurt door het afnemen van bloed, vaak met een hielprik. Echter, geelmetingen kunnen ook worden gedaan met behulp van een niet-invasieve transcutane bilirubinemeter. De meting verloopt via de huid en na enkele seconden is het resultaat beschikbaar. De Kinderafdeling van het Tergooi Medisch Centrum werkt nu bijna twee jaar met deze meter, naar tevredenheid.
Bij hyperbilirubinemie is er sprake van een hoge waarde van de stof bilirubine in het bloed van het kind. Dit leidt tot een gele verkleuring van het lichaam. Een hoog bilirubinegehalte kan schadelijk zijn en, als het niet behandeld wordt, leiden tot ernstige hersenschade. Risicofactoren om een te hoog bilirubinegehalte te ontwikkelen zijn bijvoorbeeld vroeggeboorte, een te laag geboortegewicht of een infectie. Ook kan het bilirubinegehalte verhoogd zijn als de bloedgroep van de moeder anders is dan de bloedgroep van de baby (bloedgroepantagonisme). Standaardbehandeling van een te hoog bilirubinegehalte is fototherapie. Dit licht zet het schadelijke bilirubine in de huid om naar stoffen die worden uitgescheiden via de urine en de ontlasting.
Meting door de huid
Om te bepalen of fototherapie gestart moet worden, wordt het bilirubinegehalte regelmatig gemeten. Dit gebeurt via veneuze bloedafname of een hielprik. De meting kan ook plaatsvinden via de huid met een transcutane bilirubinemeter. Tijdens de meting wordt de bilirubinemeter op het borstbeen van de baby gedrukt. Het apparaat meet dan door de huid het bilirubinegehalte. Na enkele seconden is zichtbaar of het bilirubinegehalte is verhoogd en of behandeling nodig is.
Minder belastend
In het Tergooi Medisch Centrum gebruikt men deze transcutane bilirubinemeter nu bijna twee jaar. Kinderarts Karin Miedema had al ervaring met deze meter en heeft voor de aanschaf een business case opgesteld. Ze is blij dat het ziekenhuis op basis daarvan direct heeft gekozen voor deze techniek. ‘De verwachte reductie van de bloedafname met de inzet van deze meter is maar liefst vijftig procent’, geeft ze aan. ‘Dat betekent dat we veel minder pasgeboren kinderen hoeven te prikken. Dat is uiteraard veel minder belastend voor de baby’s en hun ouders, maar eerlijk gezegd ook veel minder belastend voor ons. Zo kunnen we heel makkelijk en tegelijk betrouwbaar controleren of het bilirubinegehalte is verhoogd en behandeling nodig is. Ik kan deze ‘bili’, zoals wij de transcutane bilirubinemeter inmiddels noemen, van harte aanbevelen aan andere ziekenhuizen.’
Overigens kunnen sinds kort pasgeborenen voor behandeling met lichttherapie opgenomen in het medisch centrum. Ook kan deze behandeling inmiddels onder bepaalde voorwaarden thuis plaatsvinden met behulp van de Biliblanket, die de ouders voor de thuissituatie kunnen lenen van het Tergooi Medisch Centrum.
Bredere inzet
Momenteel is onderzoek gaande of de transcutane bilirubinemeter ook kan worden ingezet bij baby’s die reeds onder behandeling zijn met lichttherapie. Daarnaast zou de inzet van deze meter vanwege de beperkte omvang en de directe uitslag ook mogelijk kunnen zijn in de thuissituatie. ‘Zover is het echter nog niet’, vertelt Karin Miedema. ‘Inzet in de eerste lijn is wel mogelijk en daarover we zijn met verloskundigen in gesprek. Maar gezien de hoge kosten van de aanschaf, moeten meerdere verloskundigen zo’n bilirubinemeter met elkaar delen. Dat is dus eerder een logistiek probleem.’
